Zaleca się, by dieta w łuszczycy miała charakter przeciwzapalny i uwzględniała produkty będące źródłami omega-3. W toku badań zaobserwowano, że korzystne działanie mają: redukcja wagi, niektóre minerały i witaminy. Na łuszczycę pomagają m.in. witaminy C i B, a także potas i antyoksydanty. Jadłospis diety łuszczycowej może bazować na zaleceniach diety śródziemnomorskiej i powinien być zbilansowany oraz dopasowany do indywidualnych potrzeb.
Spis treści:
- Dieta a łuszczyca – jaką rolę odgrywa żywienie?
- Kwasy tłuszczowe omega-3 a łuszczyca
- Kawa a łuszczyca
- Banany a łuszczyca
- Soki na łuszczycę
- Dieta bezglutenowa a łuszczyca
- Mikro- i makroelementy wspomagające leczenie łuszczycy
- Produkty, które mogą powodować zaostrzenie chorób skóry
- Jakich produktów unikać w trakcie leczenia łuszczycy?
- Co pić w trakcie leczenia łuszczycy?
Dieta a łuszczyca – jaką rolę odgrywa żywienie?
Łuszczyca to przewlekła, ogólnoustrojowa choroba zapalna, która jest uwarunkowana genetycznie i dotyczy około 2–3% światowej populacji. Zwykle objawia się zmianami stawowymi oraz skórnymi pod postacią rumieniowych, łuszczących się grudek i blaszek zlokalizowanych najczęściej na łokciach, kolanach czy owłosionej skórze głowy.
Do czynników, które mogą prowadzić do ujawnienia się łuszczycy lub nasilenia zmian, zaliczane są[1]:
- czynniki fizyczne (prześwietlenia rentgenowskie, zastrzyki podskórne i śródskórne, zabiegi chirurgiczne, szczepienia, tatuaże, ukąszenia owadów, otarcia, oparzenia (w tym słoneczne), akupunktura, napromieniowanie UV),
- czynniki chemiczne (oparzenia chemiczne, zabiegi miejscowe),
- choroby skóry (trądzik różowaty, infekcje grzybicze, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry),
- infekcje (głównie paciorkowcowe zapalenie gardła, infekcje wirusowe),
- stres,
- niektóre leki (β-adrenolityki, inhibitory konwertazy angiotensyny, lit, terbinafina, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwmalaryczne, tetracykliny, szybkie odstawienie kortykosteroidów ogólnoustrojowych),
- palenie tytoniu,
- spożywanie alkoholu,
- dieta.
Jaka dieta przy łuszczycy sprawdzi się najlepiej? Istnieje sporo publikacji naukowych na temat wpływu żywienia na rozwój łuszczycy, jednak wciąż nie ustalono jednoznacznych zaleceń żywieniowych dla chorych z łuszczycą. Istnieją jednak pewne publikacje, które sugerują, jaką rolę odgrywa dieta na łuszczycę. Dobrze udokumentowany jest związek łuszczycy ze składowymi zespołu metabolicznego, a więc z otyłością, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą i dyslipidemią. Patogeneza tego zjawiska nie jest jednak do końca jasna. W badaniach wykazano, że utrata masy ciała może złagodzić łuszczycę, a także zapobiec wystąpieniu łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów u osób otyłych[2]. Istotne jest zatem, aby u osób z łuszczycą dążyć do redukcji nadmiernej masy ciała poprzez zastosowanie niskokalorycznej diety.
Dobrze może sprawdzić się także przeciwzapalny model diety np. dieta śródziemnomorska, która zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz nowotworowych. W diecie tej ogranicza się mięso oraz nabiał, a zalecane są:
- warzywa,
- owoce,
- nasiona roślin strączkowych,
- pełnoziarniste zboża,
- ryby i owoce morza,
- orzechy,
- oliwa z oliwek.
Jeśli nie masz wiedzy lub umiejętności, by samodzielnie skomponować zdrowy jadłospis, wypróbuj catering dietetyczny. Dietetyk pomoże Ci dobrać takie menu, które będzie bezpieczne i pełnowartościowe oraz odpasowane do indywidualnych potrzeb.
Sprawdź także: Dieta śródziemnomorska – zasady, produkty zalecane. Zalety diety śródziemnomorskiej i wskazania do jej stosowania
Kwasy tłuszczowe omega-3 a łuszczyca
Metaanaliza 17 badań wykazała, iż suplementacja kwasami tłuszczowymi omega-3 w połączeniu z konwencjonalnymi metodami leczenia może mieć korzystny wpływ na łuszczycę, a także często występujące choroby współistniejące, np.: otyłość, choroby układu krążenia i choroby metaboliczne[3]. Wśród tego, co jeść na łuszczycy, należy zatem wymienić ryby, np.: łososia, śledzia, sardynki czy makrelę. Stosowanie suplementów diety z kwasami omega-3 również może być pomocne, szczególnie u osób, które spożywają małe ilości ryb. Dobrym źródłem omega-3 w diecie są też nasiona chia, np. pudding chia, który warto włączyć do jadłospisu diety w łuszczycy.
Kawa a łuszczyca
Krąży wiele mitów na temat tego, czego nie jeść przy łuszczycy. Jeden z nich dotyczy kawy. W badaniu naukowym oceniającym wpływ spożycia kawy na nasilenie zmian łuszczycowych wykazano jednak, iż konsumenci kawy mają niższy wynik PASI (Psoriasis Area and Severity Index – wskaźnik oceniający powierzchnię, nasilenie i rodzaj zmian skórnych) w porównaniu z osobami niebędącymi konsumentami kawy. Najniższy wynik PASI stwierdzono u pacjentów spożywających 3 filiżanki kawy dziennie, natomiast najwyższy wynik PASI stwierdzono u osób pijących ≥4 filiżanki kawy/dzień[4].
Banany a łuszczyca
Popularnym mitem jest również informacja, iż skórka od banana przyłożona na zmiany łuszczycowe może korzystnie wpłynąć na poprawę stanu skóry. Banany, owszem, mogą być korzystne dla osób z łuszczycą ze względu na zawartość składników odżywczych (witamin C i B, potasu i antyoksydanów), jednakże nie ma dowodów naukowych potwierdzających bezpośrednie działanie bananów na łuszczycę.
Soki na łuszczycę
Wśród sposobów na to, jak oczyścić organizm przy łuszczycy, jest zalecenie dotyczące picia soków owocowych i warzywnych. Mogą one być cennym elementem diety, ze względu na witaminy, minerały i przeciwutleniacze, ale nie ma jednoznacznych dowodów naukowych potwierdzających, że soki bezpośrednio pomagają w leczeniu łuszczycy. W niektórych przypadkach soki z warzyw i owoców, zwłaszcza te bogate w witaminę C, mogą korzystnie wpływać na stan skóry i układ odpornościowy. Warto zatem dowiedzieć się, jakie warzywa i owoce jeść wiosną i w innych porach roku, i spożywać je również w całości – właśnie wtedy dostarczają najwięcej witamin, antyoksydantów oraz błonnika pokarmowego.
Dieta bezglutenowa a łuszczyca
Wiele osób zastanawia się także, czy wsparciem w leczeniu łuszczycy może być dieta bezglutenowa. Rzeczywiście wykazano, że u pacjentów z łuszczycą częściej występują inne choroby autoimmunologiczne, w tym także celiakia, jednak dotychczas nie dowiedziono, aby wykluczenie glutenu przynosiło ewidentne korzyści[5].
Mikro- i makroelementy wspomagające leczenie łuszczycy
Dieta przy łuszczycy skóry powinna być zbilansowana tak, aby pokryć zapotrzebowanie na witaminy oraz makro- i mikroelementy. Nie wykazano, aby jakieś konkretne mikro- i makroelementy wpływały na zmniejszenie zmian łuszczycowych. Warto jednak zwrócić szczególną uwagę na te o przeciwzapalnym działaniu, m.in. selen czy cynk.
Produkty, które mogą powodować zaostrzenie chorób skóry
Reakcje organizmu na konkretne produkty mogą być różne, dlatego ważne jest prowadzenie dzienniczka żywieniowego i obserwowanie, jakie produkty wpływają na stan skóry. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Istnieją jednak pewne produkty, które warto ograniczyć w diecie osób z łuszczycą. Przedstawiamy je poniżej.
Sprawdź także: Dieta fit od kuchni, czyli jak jeść zdrowo i smacznie? Przepisy na śniadanie, deser i nie tylko!
Jakich produktów unikać w trakcie leczenia łuszczycy?
Zastanawiasz się czego unikać w diecie przy łuszczycy? Tak naprawdę niewskazane są produkty, które powinna ograniczyć każda osoba, która chce zadbać o swoje zdrowe. Osoby z łuszczycą mogą zauważyć poprawę stanu skóry, unikając:
- alkoholu,
- fast foodów, gotowych dań, produktów wysokoprzetworzonych,
- cukru i słodyczy,
- czerwonego i przetworzonego mięsa.
Co pić w trakcie leczenia łuszczycy?
Odpowiednie nawodnienie to podstawa zdrowego odżywiania. Również podczas leczenia łuszczycy ważne jest utrzymanie odpowiedniego nawodnienia organizmu poprzez spożywanie napojów, które wspierają zdrowie skóry i jej ogólną kondycję. Warto zatem sięgać po: wodę, bogatą w przeciwutleniacze zieloną herbatę czy herbaty ziołowe.
Bibliografia:
- Grzymisławski M., Dietetyka kliniczna, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.
- Garbicz J. i wsp., Nutritional Therapy in Persons Suffering from Psoriasis, „Nutrients”, 2021 December 28; 14 (1).
- Mahil S. K. i wsp., Does weight loss reduce the severity and incidence of psoriasis or psoriatic arthritis? A Critically Appraised Topic, „British Journal of Dermatology”. 2019 November 181 (5).
- Chen X. i wsp., Efficacy of fish oil and its components in the management of psoriasis: a systematic review of 18 randomized controlled trials, „Nutrition Reviews”, 2020.
- Barrea L. wsp., Coffee consumption, metabolic syndrome and clinical severity of psoriasis: good or bad stuff?, „Archives of Toxicology”, 2018 May 92 (5).
- Bhatia B. K. i wsp., Diet and psoriasis, part II: celiac disease and role of a gluten-free diet, „Journal of the American Academy of Dermatology”, 2014 August 71 (2).