Kalkulator WHR – oblicz stosunek obwodu talii do bioder

Co to jest wskaźnik WHR?

Wskaźnik WHR (ang. waist hip ratio) określa stosunek obwodu talii do obwodu bioder. To prosty wskaźnik antropometryczny wykorzystywany przez lekarzy i dietetyków do określenia rozmieszczenia tkanki tłuszczowej w ciele człowieka. Służy do określania typu sylwetki i diagnozowania otyłości centralnej nazywanej też otyłością brzuszną, androidalną lub sylwetką typu jabłko. Charakteryzuje się ona tym, że nadmiar tkanki tłuszczowej odkłada się w okolicy brzucha, co stanowi zagrożenie dla narządów wewnętrznych znajdujących się w jamie brzusznej. Otyłość brzuszna zwiększa ryzyko wystąpienia chorób kardiologicznych i metabolicznych.

Czym jest kalkulator WHR?

Kalkulator WHR to narzędzie, dzięki któremu możesz samodzielnie obliczyć wartość wskaźnika WHR. Aby z niego skorzystać wystarczy za pomocą centymetra krawieckiego zmierzyć swój obwód talii oraz obwód bioder. Następnie wartości wyrażone w centymetrach wystarczy wpisać w odpowiednie rubryki kalkulatora WHR, by w kilka sekund uzyskać wynik wraz z interpretacją.

Jak obliczyć WHR? Wzór WHR 

Do obliczenia wartości wskaźnika WHR wykorzystywane jest proste działanie matematyczne, które można wykonać również samodzielnie. 

WHR = obwód talii [cm] /obwód bioder [cm]

Jak prawidłowo dokonać pomiaru obwodu talii i bioder?

By określić wartość WHR należy zmierzyć najwęższe miejsce w talii i najszersze miejsce w biodrach, a następnie skorzystać z kalkulatora WHR lub samodzielnie dokonać obliczenia. Aby uzyskany wynik był wiarygodny należy prawidłowo zmierzyć obwody wykorzystując centymetr krawiecki. Dobrym pomysłem jest poproszenie o pomoc kogoś bliskiego. Co ważne pomiary należy robić na wydechu i w miarę możliwości w odstępnie kilku godzin od spożycia posiłku lub wypełnienia żołądka płynami. 

Z uwagi na różnice w budowie anatomicznej sylwetki zależnej od płci, kobiety powinny mierzyć obwód talii w połowie odległości między dolnym brzegiem łuku żebrowego a górnym brzegiem talerza kości biodrowej, natomiast biodra w miejscu ich najszerszego obwodu. Mężczyźni powinni mierzyć obwód talii na wysokości pępka, natomiast bioder na poziomie górnego końca kości biodrowej. 

Jakie jest prawidłowe WHR?

Wskaźnik WHR pozwala ocenić rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w organizmie osób z nadmierną masą ciała – nadwagą lub otyłością, a także osób o prawidłowej wadze, natomiast z tendencją do odkładania się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha. Na podstawie zależności obwodu talii do obwodu bioder wyróżniamy dwa typy otłuszczenia ciała: 

•  otyłość brzuszna, czyli androidalna, wisceralna lub centralna, określana potocznie jako otyłość typu jabłko,
•  otyłość pośladkowo-udowa, czyli gynoidalna lub obwodowa, a potocznie określana sylwetką typu gruszka.

Otyłość androidalna charakteryzuje się gromadzeniem tkanki tłuszczowej w okolicy pasa, a co za tym idzie również między narządami, takimi jak wątroba czy serce, znajdującymi się w jamie brzusznej. Należy wiedzieć, że ten typ otyłości jest składową zespołu metabolicznego. Tym terminem określany jest stan jednoczesnego występowania otyłości brzusznej i minimum dwóch następujących czynników ryzyka:

•  podwyższony poziom trójglicerydów we krwi >= 150 mg/dl,
•  obniżony poziom cholesterolu HDL we krwi u kobiet < 50 mg/dl, a u mężczyzn < 40 mg/dl,
•  podwyższone ciśnienie tętnicze >= 130/>= 85mm HG,
•  nieprawidłowy poziom glukozy na czczo >100 mg/dl.

Występowanie zespołu metabolicznego zwiększa ryzyko:

•  chorób układu krążenia (np. nadciśnienia tętniczego, miażdżycy), 
•  chorób serca (np. choroby wieńcowej), 
•  cukrzycy typu II, 
•  niektórych typów nowotworów. 

Sylwetka typu jabłko jest częściej spotykana u mężczyzn, a także kobiet w okresie menopauzy. Odkładanie się tkanki tłuszczowej w okolicy bioder i ud nie zwiększa ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, natomiast wiąże się z ryzykiem chorób naczyń kończyn dolnych (np. żylaków) i chorób zwyrodnieniowych stawów. Sylwetka typu gruszka jest charakterystyczna dla kobiet. 

WHR – normy. Jak odczytywać wyniki?

Wartość wskaźnika WHR interpretuje się zgodnie z poniższymi normami:

WHR – normy dla kobiet:

•  WHR ≥ 0.8 świadczy o otyłości brzusznej,
•  WHR < 0.8 otyłości udowo-pośladkowej.

WHR – normy dla mężczyzn:

•  WHR ≥ 1.0 świadczy o otyłości brzusznej,
•  WHR < 1.0 otyłości udowo-pośladkowej.

Korzystając z naszego kalkulatora WHR otrzymasz gotowy wynik wraz z jego interpretacją. Jeśli wartość WHR dla Twoich parametrów wskazuje na otyłość typu brzusznego, warto podjąć działania ukierunkowane na zmniejszenie masy ciała. Pomocne będzie zwiększenie aktywności ruchowej oraz skorzystanie z diety pudełkowej. Zachęcamy do kontaktu z naszymi dietetykami, którzy pomogą Ci dobrać odpowiedni rodzaj i kaloryczność diety!

Bibliografia:
1.  Wąsowski M., Walicka M., Marcinkowska-Suchowierska E.: Otyłość – definicja, epidemiologia, patogeneza. Postępy Nauk Medycznych, t. XXVI, nr 4, 2013
2.  Brończyk-Puzoń A., Koszowska A., Bieniek J.: Podstawowe pomiary antropometryczne i pochodne wskaźniki w poradnictwie dietetycznym – część pierwsza. Piel Zdr Publ. 2018;8(3):217–222
3.  Drzycimska-Tatka B., Drab-Rybczyńska A., Kasprzak J.: Zespół metaboliczny – epidemia XXI wieku. Hygeia Public Health 2011, 46, 4.
4.  Tsigos C. i współ.: Postępowanie w otyłości dorosłych: europejskie wytyczne dla praktyki klinicznej. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2009, 5, 3.
5.  Jarosz M, red. Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2011.