Dieta bezglutenowa dla dzieci – kiedy zacząć ją stosować u swoich pociech?

Spis treści:

1. Założenia diety bezglutenowej dla dzieci
2. Dieta bezglutenowa dla dzieci – produkty wskazane
3. Dieta bezglutenowa dla dzieci – produkty niewskazane
4. Czy dieta bezglutenowa dla dzieci ma sens?
5. Dieta bezglutenowa – przepisy dla dzieci

Założenia diety bezglutenowej dla dzieci

Założeniem diety bezglutenowej dla dzieci jest całkowita eliminacja z diety dziecka glutenu – białka obecnego w niektórych zbożach. Oznacza to wykluczenie:

• gliadyny obecnej w pszenicy,
• sekaliny obecnej w życie,
• horderiny znajdującej się w jęczmieniu.

Dietę bezglutenową u dzieci stosuje się w przypadku:

• celiakii,
• alergii na białka zbóż glutenowych,
• choroby Dühringa (skórna manifestacja celiakii)
• nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten.

Dieta bezglutenowa dla dzieci – produkty wskazane

W diecie bezglutenowej dla dzieci dozwolone są:

• zboża: kukurydza, ryż (biały, brązowy, dziki), proso, gryka, amarantus, sorgo, teff, quinoa (komosa ryżowa), tapioka, maniok, sago, owies oznaczony jako bezglutenowy,
• mąki: kukurydziana, ryżowa, gryczana, jaglana, amarantusowa (oznaczone jako bezglutenowe),
• kasze: kukurydziana, jaglana, gryczana,
• płatki: kukurydziane, ryżowe, gryczane,
• otręby: ryżowe, kukurydziane,
• skrobia: kukurydziana, ryżowa, pszenna bezglutenowa,
• makarony: przygotowane z mąk bezglutenowych, oznaczone jako bezglutenowe, np. kukurydziane, ryżowe,
• pieczywo: przygotowane z mąk bezglutenowych, oznaczone jako bezglutenowe,
• produkty naturalnie pozbawione glutenu, np.: popcorn, chrupki kukurydziane, ryż preparowany, kaszki dla niemowląt ryżowe i kukurydziane, bułka tarta bezglutenowa, komunikanty i opłatki niskoglutenowe.

Dieta bezglutenowa dla dzieci – produkty niewskazane

Zboża, których nie powinny zawierać dania bezglutenowe dla dzieci, to:

• żyto, jęczmień, pszenica, pszenżyto, orkisz, kamut, samopsza i płaskurka (gatunki pszenicy), zwykły owies (ze względu na zanieczyszczenia),

Niedozwolone w diecie są zatem:

• mąki: pszenna, żytnia, jęczmienna, owsiana (ze względu na zanieczyszczenia),
• kasze: manna, kuskus, jęczmienna (perłowa, pęczak, mazurska), bulgur, owsiana (ze względu na zanieczyszczenia), kaszki zbożowe błyskawiczne,
• płatki: pszenne, jęczmienne, żytnie, owsiane,
• otręby: pszenne, żytnie, jęczmienne,
• makarony: pszenne, zwykłe gryczane, żytnie,
• pieczywo: pszenne, jęczmienne, żytnie (np. chleb biały i razowy, chleb chrupki, bułki, maca, pumpernikiel, precle) oraz inne nieoznaczone jako bezglutenowe.

Sprawdź także: Dieta bez glutenu i nabiału

Czy dieta bezglutenowa dla dzieci ma sens?

Dla kogo dieta bezglutenowa sprawdzi się najlepiej? Dieta bezglutenowa dla dzieci może mieć sens w określonych sytuacjach, jednak nie jest konieczna dla wszystkich dzieci. U tych, które nie mają celiakii, alergii na pszenicę lub nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten, dieta bezglutenowa nie jest konieczna i może nie przynosić żadnych korzyści zdrowotnych. Nie istnieją także żadne rekomendacje towarzystw naukowych, które zalecałyby rutynowo dietę bezglutenową dla dzieci autystycznych^[1]. Istnieje ryzyko, że eliminacja glutenu bez wyraźnej potrzeby będzie prowadzić do niedoborów żywieniowych, ponieważ produkty bezglutenowe mogą zawierać mniej witamin i minerałów, a także mogą cechować się mniejszą zawartością błonnika pokarmowego. Dodatkowo, z uwagi na większe spożycie produktów bezglutenowych takich jak ryż czy kukurydza, dieta ta może być bogatsza w szkodliwy arsen i mykotoksyny.

Sprawdź także: Dieta bezglutenowa – dla kogo, na czym polega, zalecenia

Dieta bezglutenowa – przepisy dla dzieci

Zastanawiasz się, jakie dania bezglutenowe u dzieci sprawdzą się najlepiej, jak zachęcić dziecko do zdrowego jedzenia czy jak zachęcić dziecko do jedzenia warzyw? Kluczowe są: kreatywność, bycie dla dziecka dobrym wzorem do naśladowania oraz angażowanie pociechy w przygotowywanie posiłków. Nawet wielkanoc bez glutenu i laktozy czy święta Bożego Narodzenia nie muszą być wyzwaniem, jeśli na stole znajdą się bezpieczne dla malucha potrawy podane w atrakcyjnej formie. Warto odpowiednio wcześnie przygotować się do tego typu wydarzeń i wyszukać specjalne przepisy bezglutenowe dla dzieci. Obecnie dostępnych jest coraz więcej restauracji serwujących dania bezglutenowe, z których można zamówić świąteczne posiłki i dania bezglutenowe dla dzieci. Na rynku dostępny jest catering dietetyczny oferujący menu bez glutenu, co może być pomocne dla wielu rodzin, które muszą gotować bezglutenowo.

Poniżej przedstawiamy przykładowy jadłospis dla dzieci na diecie bezglutenowej.

Śniadanie: płatki owsiane bezglutenowe z bananem i masłem orzechowym

II śniadanie: jogurt, orzechy nerkowca i garść malin i borówek

Obiad: ryż, gotowane mięso z kurczaka w sosie jogurtowym, warzywa gotowane na parze: brokuł i kalafior

Podwieczorek: placuszki bezglutenowe z sosem truskawkowym

Kolacja: pieczywo bezglutenowe z twarożkiem i rzodkiewką

Bibliografia:

1. Croall I.D. i wsp., Gluten and Autism Spectrum Disorder, „Nutrients”, 2021 9; 13 (2).
2. Włodarek D. i wsp., Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2014.