Zwolenników diet roślinnych w Polsce stale przybywa. Istnieje wiele rodzajów diet wegetariańskich, np. dieta wegańska, semiwegetariańska, dieta pescowegetariańska, owowegetariańska, laktoowowegetariańska i – najbardziej restrykcyjna – dieta surowa, określana jako witariańska. Co jedzą witarianie i czy tzw. dieta na surowo korzystnie wpływa na organizm? Poznaj zasady diety witariańskiej.
Spis treści:
- Na czym polega dieta witariańska?
- Czy dieta witariańska jest zdrowa?
- Efekty stosowania diety witariańskiej
- Przykładowy jadłospis witariański
- Przepisy na posiłki dla diety witariańskiej
Na czym polega dieta witariańska?
Tzw. dieta bez gotowania określana jest także jako raw food diet i witarianizm. Co to za model żywienia? Przepisy na diecie witariańskiej wykluczają jakąkolwiek obróbkę cieplną powyżej 40°C (duszenie, smażenie, gotowanie, pieczenie). Oprócz tego niedozwolone jest spożywanie żywności wysokoprzetworzonej, a także mięsa czy ryb. Jadłospis na diecie witariańskiej opiera się tylko na surowych produktach, głównie na warzywach, owocach, kiełkach i orzechach.
Z diety wyklucza się:
- pieczywo,
- wszelkiego rodzaju produkty zbożowe,
- mleko i produkty mleczne,
- nasiona roślin strączkowych.
Witarianie rezygnują także z kawy i herbaty, dozwolona jest tylko woda. Spożywanie surowych produktów zdaniem zwolenników diety jest korzystne nie tylko dla zdrowia, ale i planety.
Sprawdź także: Wegańskie źródła białka
Czy dieta witariańska jest zdrowa?
Dieta witariańska nie jest zaliczana do zdrowych i bezpiecznych sposobów żywienia. Spożywanie warzyw i owoców w dużych ilościach może zwiększać ryzyko przyjmowania:
- substancji antyodżywczych, np. glukozynolanów, inhibitorów proteaz, alkaloidów, saponin,
- pozostałości środków ochrony roślin i nawozów.
Jedzenie surowych warzyw i owoców w dużych ilościach oznacza też większą podaż błonnika pokarmowego, co może wiązać się z problemami ze strony przewodu pokarmowego. Dieta witariańska jest też uboga w pełnowartościowe białko czy witaminy rozpuszczalne w tłuszczach tj. witaminy A, D, E i K. Na surowej diecie trudno jest także pokryć zapotrzebowanie organizmu na energię. Istnieją inne odmiany diet roślinnych, które są bezpieczne i przynoszą korzyści zdrowotne np. dieta pescowegetariańska czy dieta wegańska.
Sprawdź także: Wszystko, co musisz wiedzieć o diecie wegańskiej
Jeśli zależy Ci na zdrowej diecie, a nie masz czasu na przygotowywanie pełnowartościowych posiłków lub nie wiesz, jak powinny wyglądać zdrowe dania, to dieta pudełkowa może być dla Ciebie dobrym rozwiązaniem. Dostępnych jest wiele wariantów cateringu, również w wersjach wegetariańskich. W razie jakichkolwiek wątpliwości w kwestii doboru jadłospisu skorzystaj z pomocy dietetyka, który dopasuje dietę do Twoich indywidualnych preferencji żywieniowych.
Efekty stosowania diety witariańskiej
Jakie są efekty diety witariańskiej? Zwolennicy twierdzą, iż może ona nawet ratować życie i pomóc organizmowi wyleczyć się z „nieuleczalnych” dolegliwości. Co więcej, utrzymują, że może też poprawić samopoczucie i pomóc odnaleźć radość życia, nadając mu zupełnie inny kierunek. W rzeczywistości efekty witarianizmu nie są tak pozytywne.
Dieta witariańska jest dietą niedoborową, składa się głównie z węglowodanów oraz niewielkiej ilości białka i tłuszczów. Nie dostarcza odpowiedniej ilości energii, witamin i składników mineralnych. Tłuszcze w diecie witariańskiej podwyższają wartość energetyczną diety, ale nadal pozostaje ona dietą bardzo nisko energetyczną. Stosowanie diety witariańskiej prowadzi do utraty masy ciała i niedożywienia, a u kobiet także do zaburzeń miesiączkowania. Jak widać, skutki uboczne witarianizmu mogą być niebezpieczne, dlatego dietetycy nie zalecają tego rodzaju jadłospisów.
Przykładowy jadłospis witariański
Poniżej przedstawiamy, jak może wyglądać przykładowy jadłospis diety witariańskiej na 1 dzień.
Śniadanie: Koktajl z jarmużu, banana i mango
II śniadanie: Surówka z marchewki z selerem naciowym i jabłkiem
Obiad: Sałatka z awokado, ze szpinakiem i truskawkami i pestkami dyni
Podwieczorek: Owoce sezonowe np. borówki, truskawki i orzechy nerkowca
Kolacja: makaron z cukinii w sosie pomidorowym, z surowymi warzywami: marchewką i kalarepą oraz kiełkami brokułów
Przepisy na posiłki diety witariańskiej
Przepisy witariańskie są zazwyczaj proste, ponieważ nie wymagają długiego gotowania i pieczenia. Poniżej przedstawiamy przykładowe przepisy diety witariańskiej.
Zielony koktajl
Składniki:
- 1 jabłko
- 2 garście szpinaku
- 1 garść jarmużu
- 1 pomarańcza
- 1 seler naciowy
Sposób wykonania:
Jabłko i pomarańczę obierz i zblenduj z pozostałymi składnikami na gładki koktajl. Jeśli konsystencja jest zbyt gęsta, rozcieńcz koktajl wodą.
Żółte smoothie
Składniki:
- pół ananasa
- 1 marchew
- 150 ml wody
- 1 pomarańcza
Sposób wykonania:
Odetnij liście i spód ananasa i obierz go ze skóry, prowadząc nóż wzdłuż miąższu. Staraj się odciąć wszystkie pozostałości po skórce. Obrany owoc przekrój wzdłuż na 4 części i wytnij twardy środek. Miąższ ananasa pokrój na mniejsze kawałki i przełóż do kielicha blendera lub do wysokiego naczynia. Następnie dodaj pomarańczę bez skórki podzieloną na cząstki, pokrojoną marchew i wodę. Całość zmiksuj na gładkie smoothie.
Koktajl buraczany
Składniki:
- 1 burak
- 1 pomarańcza
- 1 banan
- pół garści winogron bez pestek
- pół awokado
- garść szpinaku
Sposób wykonania:
Buraka, banana, awokado i pomarańcze obierz i dodaj do naczynia blendera. Dorzuć również winogrona i garść szpinaku. Całość zmiksuj na gładki koktajl.
Sałatka witariańska z awokado i pestkami
Składniki:
- garść roszponki
- garść rukoli
- garść sałaty lodowej
- pół ogórka
- garść pomidorków koktajlowych
- pół cebuli czerwonej
- pół awokado
- 1 łyżka pestek dyni
- 1 łyżka nasion słonecznika
- 1 łyżka soku z cytryny
Sposób wykonania:
Sałatę porwij, a ogórek, cebulę i pomidorki pokrój na mniejsze kawałki i dorzuć do sałaty. Awokado wydrąż i pokrój w kostkę, a następnie dodaj do pozostałych warzyw. Sałatkę posyp pestkami dyni, nasionami słonecznika i skrop sokiem z cytryny.
Surówka z cukinii
Składniki:
- 1 mała cukinia
- pół kapusty pekińskiej
- ćwiartka cebuli, np. czerwonej
- 2 ogórki
- 1 pomidor
- pół papryki
- 1 łyżeczka soku z cytryny
Sposób wykonania:
Cukinię przekrój wzdłuż na 4 części, następnie pokrój w poprzek na cienkie plasterki. Kapustę cienko poszatkuj i przełóż do salaterki. Następnie dodaj cukinię oraz resztę składników: pokrojoną w piórka cebulę, pokrojone w kostkę ogórki, obranego i pokrojonego w kostkę pomidora i pokrojoną w kostkę paprykę. Składniki dokładnie wymieszaj i skrop sokiem z cytryny.
Bibliografia:
- Kibil I., Dieta roślinna w praktyce, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
- Reguła J., Charakterystyka i ocena wybranych diet alternatywnych, „Forum Zaburzeń Metabolicznych”, 2013; 4 (3).
