Niedoczynność tarczycy wynika z zaburzenia wydzielania hormonów gruczołu tarczowego: tyroksyny i trójjodotyroniny. Są one odpowiedzialne m.in. za prawidłowy przebieg procesów metabolicznych, dlatego niedoczynności gruczołu prowadzi często do problemów z masą ciała. Niedoczynność tarczycy pojawia się również w wyniku Hashimoto. Proces zapalny w przebiegu tej choroby niszczy komórki pęcherzykowe tarczycy, co prowadzi do rozwoju niedoczynności. Dowiedz się, jak powinna wyglądać prawidłowa dieta odchudzająca w niedoczynności tarczycy.
Spis treści:
- Jak dieta wpływa na pracę tarczycy i wagę?
- Przepisy na śniadania wspomagające pracę tarczycy
- Obiady, które wspierają zdrowie hormonalne oraz pomogą w odchudzaniu
- Kolacje dla osób z niedoczynnością tarczycy i nadwagą
- Suplementy diety a zdrowie tarczycy
- Jakich produktów zakłócających pracę tarczycy unikać?
Jak dieta wpływa na pracę tarczycy i wagę?
Zwiększona zapadalność na choroby tarczycy w ostatnich latach zapoczątkowała szereg badań naukowych oceniających wpływ diety na funkcjonowanie tego gruczołu. Wykazano w nich korzyści zdrowotne płynące z niektórych składników odżywczych wspomagających funkcjonowanie tarczycy i produkcję tyroksyny oraz trijodotyroniny.
W przebiegu niedoczynności tarczycy jadłospis diety odchudzającej nie powinien być ubogoenergetyczny. Bezpieczny deficyt kaloryczny wynosi maksymalnie 500 kcal. Jest to spowodowane koniecznością zapewnienia tarczycy optymalnych warunków do syntezy i wydzielania hormonów. Z tego powodu w diecie odchudzającej przy Hashimoto niewskazane jest radykalne redukowanie kalorii oraz stosowanie głodówek i postów przerywanych. Mały deficyt kaloryczny w diecie wystarczy do stopniowej redukcji masy ciała i nie zaburzy pracy tarczycy.
Istotne w diecie przy niedoczynności tarczycy są:
- wysoka podaż białka,
- uwzględnianie w jadłospisie węglowodanów z niskim indeksem glikemicznym,
- dostarczanie jodu, żelaza, magnezu, selenu oraz witaminy D.
Wymienione składniki odżywcze wpływają na prawidłową pracę tarczycy i są niezbędne do produkcji i wydzielania hormonów gruczołu tarczowego.
Dodatkowych modyfikacji wymaga menu osób chorych na Hashimoto. Schorzenie o podłożu autoimmunologicznym powoduje rozległy stan zapalny tarczycy, który można zmniejszyć, stosując dietę przeciwzapalną. Przy Hashimoto należy uwzględnić w niej produkty spożywcze zawierające antyoksydanty, witaminę D oraz witaminy antyoksydacyjne: beta-karoten, witaminę C oraz E.
Jeżeli obawiasz się niewystarczającej podaży kluczowych dla dietoterapii niedoczynności tarczycy składników, możesz rozważyć catering dietetyczny, który zapewni Ci smaczne i zdrowe posiłki wspierające pracę tarczycy.
Przepisy na śniadania wspomagające pracę tarczycy
W śniadaniach diety przy niedoczynności tarczycy można uwzględniać następujące produkty:
- jaja kurze – zawierają pełnowartościowe białko oraz duże ilości żelaza,
- warzywa – źródło błonnika pokarmowego, witamin i składników mineralnych,
- owoce – poza błonnikiem zawierają również antyoksydanty niezbędne w kontrolowaniu przebiegu choroby Hashimoto,
- produkty zbożowe z niskim indeksem glikemicznym – chleb żytni razowy, pumpernikiel czy płatki owsiane mogą być bazą pożywnych śniadań diety w niedoczynności tarczycy,
- orzechy i nasiona – są bogate w kluczowe składniki odżywcze ważne dla prawidłowej pracy tarczycy.
Poznaj nasze przepisy na pożywne śniadania diety przy niedoczynności tarczycy:
Czekoladowy omlet z jogurtem naturalnym, malinami i orzechami włoskimi
Składniki:
- 3 jajka
- 1 łyżka mąki żytniej
- 1 łyżeczka kakao
- 2 łyżki jogurtu naturalnego
- 1 garść malin
- 1 łyżka orzechów włoskich
- 1 łyżeczka oleju rzepakowego
Sposób wykonania:
Jaja roztrzep w misce, dodaj mąkę, kakao i dokładnie wymieszaj. Na patelni rozgrzej olej i wlej masę jajeczną. Smaż kilka minut z obu stron, do zarumienienia. Omlet polej jogurtem i posyp malinami oraz pokruszonymi orzechami włoskimi.
Owsianka na mleku z borówkami, truskawkami i orzechami nerkowca
Składniki:
- 3 łyżki płatków owsianych górskich
- 1 szklanka mleka 1,5%
- 1 garść borówek amerykańskich
- 50 g truskawek
- 1 łyżka orzechów nerkowca
Sposób wykonania:
Płatki owsiane ugotuj na mleku, co chwilę mieszając, aż zmiękną (przez ok. 5 minut). Truskawki pokrój w plastry lub w kostkę i dodaj do owsianki. Całość posyp orzechami.
Sprawdź także: Dieta w chorobie Hashimoto – zasady. Co jeść, a czego unikać przy chorobie Hashimoto
Obiady, które wspierają zdrowie hormonalne oraz pomogą w odchudzaniu
Bardzo ważnym elementem odchudzania jest utrzymywanie na odpowiednim poziomie podaży białka oraz błonnika pokarmowego w diecie. Co ważne, obiady w diecie przy niedoczynności tarczycy powinny bazować na takich źródłach błonnika, które mają niski indeks glikemiczny.
Warto też pamiętać, że ważnym składnikiem mineralnym, biorącym udział w produkcji hormonów tarczycy, jest jod. Jego źródła to np. chude ryby morskie (na przykład dorsz lub mintaj) oraz sól kuchenna (zalecana dzienna podaż soli na poziomie 5 g nie spełnia jednak zapotrzebowania na jod dla osób dorosłych). Bardzo ważne jest spożywanie ryb morskich przynajmniej dwa razy w tygodniu.
Oto nasze pomysły na pożywne i smaczne obiady w diecie przy niedoczynności tarczycy:
Zapiekany dorsz z mozzarellą, szpinakiem i pomidorkami koktajlowymi z kaszą bulgur
Składniki:
- 150 g fileta z dorsza
- 100 g pomidorków koktajlowych
- 2 garści szpinaku
- 40 g sera mozzarella
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- pół woreczka kaszy bulgur
- szczypta łyżeczki pieprzu cytrynowego
- pół łyżeczki papryki słodkiej
- pół łyżeczki ziół prowansalskich
- szczypta soli
Sposób wykonania:
Dorsza umyj i pokrój w większą kostkę. Następnie ułóż na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i posyp z dwóch stron przyprawami oraz polej oliwą. Na wierzch ryby połóż ser, szpinak oraz pomidorki przekrojone na pół i zawiń papier. Całość piecz przez 25 minut w 180°C. Kaszę przygotuj według instrukcji na opakowaniu. Gotową rybę połóż na kaszę i podawaj udekorowaną pieczonymi warzywami.
Duszony mintaj w sosie pietruszkowym z kaszą gryczaną i brokułem
Składniki:
- 150 g mintaja
- pół cebuli szalotki
- 20 g natki pietruszki
- 2 ząbki czosnku
- pół łyżeczki oregano
- szczypta soli
- pół woreczka kaszy gryczanej
- 2 łyżki jogurtu greckiego
- 1 łyżka oleju rzepakowego
Sposób wykonania:
Mintaja umyj i pokrój w kostkę. Na oleju podsmaż przeciśnięty przez praskę czosnek oraz pokrojoną w piórka cebulę. Podsmaż przez chwilę, aż cebula się zeszkli. Następnie dodaj rybę i posyp oregano. Smaż przez około 10 minut. Natkę pietruszki drobno posiekaj i dodaj na patelnię razem z jogurtem greckim. Całość wymieszaj i duś przez około 5 minut. Kaszę przygotuj według instrukcji na opakowaniu. Brokuła umyj i pokrój na mniejsze części i gotuj w osolonej wodzie około 15 minut.
Sprawdź także: Odchudzanie przy niedoczynności tarczycy
Kolacje dla osób z niedoczynnością tarczycy i nadwagą
Sałatka z komosy ryżowej i buraka
Składniki:
- 50 g komosy ryżowej
- 40 g sera feta
- 1 burak gotowany
- 1 garść szpinaku
- 1 łyżka pomidorów suszonych
- 1 łyżeczka oliwy z oliwek
- 1 łyżeczka pestek dyni
Sposób wykonania:
Komosę przygotuj według instrukcji na opakowaniu. Gotowanego buraka i ser pokrój w kostkę. Pomidory suszone posiekaj. Pestki dyni możesz podprażyć na patelni (ok. 2 minuty). Wszystkie produkty wrzuć do miski, skrop oliwą i dokładnie wymieszaj.
Kanapki z chleba żytniego z wędzonym łososiem i serkiem śmietankowym
Składniki:
- 2 kromki chleba żytniego
- 30 g serka śmietankowego do smarowania
- 80 g wędzonego łososia w plastrach
- garść rukoli
- łyżka posiekanego koperku
- 1 łyżeczka oliwy z oliwek
Sposób wykonania:
Kromki chleba opiecz w tosterze, a następnie posmaruj serkiem. Ułóż na nich rukolę, plastry łososia i posyp koperkiem oraz skrop oliwą z oliwek.
Suplementy diety a zdrowie tarczycy
Większość niezbędnych do pracy tarczycy składników odżywczych można łatwo dostarczyć w żywności. Jednakże błędy żywieniowe oraz nieprawidłowo zbilansowana dieta mogą przyczynić się do występowania niedoborów pokarmowych. W przypadku stwierdzenia niedostatecznej podaży składników odżywczych zaleca się wprowadzić suplementację witamin lub składników mineralnych.
W diecie przy niedoczynności tarczycy najczęściej niedoborowymi składnikami odżywczymi są: witamina D, selen i jod.
Jakich produktów zakłócających pracę tarczycy unikać?
Niektóre produkty spożywcze zawierają substancje wolotwórcze (goitrogeny), które w nadmiernych ilościach przy niedoczynności tarczycy mogą prowadzić do jej powiększenia, czyli tak zwanego wola tarczycy. Produkty, które zawierają substancje wolotwórcze, to:
- kapusta,
- brukselka,
- brokuły,
- kalafior,
- kalarepa,
- rzepa,
- brukiew,
- jarmuż,
- gorczyca.
Nie należy jednak eliminować tych produktów z diety, a jedynie ograniczyć porcje. Zalecana jest też obróbka termiczna, która zmniejsza zawartość substancji wolotwórczych o około 30%.