Dietetyk Kliniczny
Absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z tytułem magistra dietetyki. Na co dzień pomaga wielu pacjentom w trwałej zmianie nawyków żywieniowych.
Cukrzyca ciążowa, czyli zaburzenia tolerancji glukozy, które po raz pierwszy wystąpiły bądź zostały wykryte w trakcie ciąży, zwiększają ryzyko powikłań zarówno u ciężarnej, jak i płodu. U kobiet z cukrzycą ciążową pierwszym wyborem w leczeniu jest odpowiednie postępowanie żywieniowe. Sprawdź, jak może wyglądać przykładowe menu diety cukrzycowej w ciąży oraz poznaj zasady diety cukrzycowej dla kobiety w ciąży.
Spis treści:
Dieta cukrzycowa dla kobiet w ciąży powinna bazować na produktach z niskim indeksem glikemicznym oraz być bogata w błonnik pokarmowy. Zaleca się spożywanie trzech głównych posiłków oraz trzech przekąsek (I śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja oraz przekąska przed snem). Owoce oraz węglowodany proste powinny wchodzić w skład głównych posiłków, czyli śniadania, obiadu i kolacji.
Bardzo ważne jest spożycie niewielkiego posiłku przed snem (dodatkowej kolacji), co zabezpiecza przed hipoglikemią nocną i ketogenezą głodową. Taki posiłek powinien zawierać około 25 g węglowodanów złożonych o niskim indeksie glikemicznym lub produkty zawierające skrobię oporną.
Kaloryczność diety cukrzycowej dla kobiety w ciąży powinna zostać dopasowana indywidualnie w oparciu o masę ciała przed ciążą. Zwykle jest to 30 kcal/1 kg masy ciała sprzed ciąży, jednak dokładna wartość powinna być zależna od BMI. Zwykle przy prawidłowych wartościach BMI zalecana kaloryczność wynosi od 30 do 32 kcal/1 kg masy ciała sprzed ciąży. Rekomendowany przyrost masy ciała jest również zależny od BMI.
Sprawdź także: Cukrzyca – kompendium wiedzy
Szczególną uwagę w czasie cukrzycy ciążowej trzeba zwrócić na spożycie węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym. Zaleca się zatem:
Ważna jest także odpowiednia podaż białka. Najlepiej jest zatem spożywać:
W diecie kobiety ciężarnej z cukrzycą niezbędne są także zdrowe tłuszcze, np.: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany, orzechy, pestki, nasiona. Dyskusyjna jest kwesta tego, czy czekolada jest zdrowa. Kompendium na ten temat wskazują, że kobiety w ciąży z cukrzycą powinny jej unikać.
Kobietom ciężarnym z cukrzycą, podobnie jak wszystkim kobietom w ciąży zaleca się, by wykluczyć z diety:
Dobrze jest także ograniczyć spożycie:
Należy podkreślić, iż ciąża nie jest momentem na odchudzanie. Zalecane jest kontrolowanie przyrostu masy ciała, tak by były one zgodne z BMI. Można zastosować tzw. dietę dla mam, czyli wdrożyć sposób żywienia uwzględniający specjalne potrzeby kobiet ciężarnych.
Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny – zalecany przyrost masy ciała w ciąży, w zależności od BMI powinien wyglądać następująco:
Jeśli masz wątpliwości odnośnie tego, jak powinno wyglądać prawidłowe żywienie przy cukrzycy ciążowej, skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym oraz dietetykiem. W czasie ciąży u kobiet ze zdiagnozowaną cukrzycą ciążową pomocna może być także dieta pudełkowa z niskim indeksem glikemicznym.
Sprawdź także: Piramida zdrowego żywienia – czym jest? Zasady prawidłowego żywienia i aktywności fizycznej
Nie ulega wątpliwości, iż odpowiedni sposób żywienia u kobiet w ciąży jest jednym z ważniejszych elementów właściwego przebiegu tego okresu oraz prawidłowego rozwoju dziecka w łonie matki. Poniżej przedstawiamy, na jakie składniki odżywcze powinna zwrócić uwagę kobieta w ciąży z cukrzycą ciążową.
Białko w diecie cukrzycowej powinno stanowić 30% wartości energetycznej diety. Zapotrzebowanie to zwiększa się ze względu na rolę białka w rozwoju płodu oraz prawidłowym funkcjonowaniu narządów matki. Powinno być to białko pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego w proporcji 50:50.
Od 20 do 30% wartości energetycznej w diecie kobiet w ciąży z cukrzycą ciążową powinny stanowić tłuszcze – z przewagą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3.
Zalecana ilość węglowodanów w jadłospisie diety cukrzycowej w ciąży to 40–45% wartości energetycznej. Zaleca się spożywanie przede wszystkim węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym (IG <55), czyli produktów zbożowych pełnoziarnistych, warzyw niskowęglowodanowych oraz produktów bogatych w skrobię oporną, z ograniczeniem produktów z mąki wysoko oczyszczonej.
Okres ciąży zarówno u kobiet z cukrzycą ciążową, jak i u zdrowych wiąże się także ze zwiększonym zapotrzebowaniem na niektóre witaminy i składniki mineralne, dlatego konieczna jest odpowiednio dobrana suplementacja. U niektórych kobiet – np. po cesarskim cięciu – wskazana może być też dieta lekkostrawna. Na czym polega zalecany model żywienia, powinien określić lekarz. W razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z dietetykiem.
Może się okazać, że ogólne zalecenia diety z niskim indeksem glikemicznym oraz bogatej w błonnik pokarmowy będą niewystarczające, ponieważ niektóre produkty mogą wywoływać wyższą glikemię niż pożądana (np. produkty mleczne). Z tego powodu zaleca się bieżące monitorowanie glikemii przez cały okres trwania ciąży i stosowanie adekwatnych modyfikacji w diecie. Do menu należy zatem podejść bardzo indywidualnie, obserwując dziennik żywieniowy oraz dziennik glikemii. Postępowanie terapeutyczne u kobiet z cukrzycą ciążową ma na celu osiągniecie poziomu glukozy we krwi zgodnego z normą.
Poziomy glukozy we krwi zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego są następujące1:
Poniżej przedstawiamy przykładowe przepisy dla diety cukrzycowej w ciąży, które mogą stanowić inspirację do opracowania menu. Gotowy jadłospis diety cukrzycowej w ciąży dopasowany do indywidualnych potrzeb może przygotować dietetyk. Kaloryczność diety i poszczególnych posiłków należy zawsze dopasować indywidualnie.
Dieta cukrzycowa w ciąży – przepisy
Śniadanie: Jajecznica ze szpinakiem i pomidorkami
Składniki:
Sposób wykonania:
Na patelni rozgrzej oliwę, podsmaż cebulkę, następnie dodaj szpinak oraz pomidorki koktajlowe. Całość podsmaż przez kilka minut. Następnie dodaj jajka i dopraw solą oraz pieprzem. Jajecznicę podawaj z pieczywem.
II śniadanie: Jogurt z borówkami, malinami i orzechami
Składniki:
Sposób wykonania:
Jogurt wymieszaj z orzechami, malinami, truskawkami i borówkami.
Obiad: Krem brokułowy z kurczakiem
Składniki:
Sposób wykonania:
Umyj warzywa. Marchewkę i pietruszkę obierz, pokrój w kostkę, a brokuły podziel na różyczki. Wlej bulion do garnka, zagotuj, dodaj warzywa. Gotuj około 15 minut, aż warzywa zmiękną. Mięso umyj, osusz i pokrój w cienkie paski. Rozgrzej olej na patelni, dodaj przyprawione solą i pieprzem mięso i smaż, od czasu do czasu mieszając (w razie potrzeby mięso można podlać wodą). Ugotowane warzywa z bulionem zblenduj na krem. Dopraw pieprzem, kolendrą i tymiankiem. Krem przelej na talerz lub do miseczki. Dodaj usmażone kawałki mięsa i posyp płatkami migdałów.
Podwieczorek: Kanapka z hummusem i warzywami
Składniki:
Sposób wykonania:
Kanapki posmaruj hummusem i na wierzch połóż kawałki papryki.
Kolacja: Szpinakowe placuszki
Składniki:
Sposób wykonania:
Na patelni rozgrzej masło. Dodaj rozdrobniony lub drobno pokrojony czosnek i chwilę podsmaż. Wrzuć szpinak, dopraw solą, pieprzem i oregano. Smaż, aż szpinak zwiędnie. Poczekaj, aż ostygnie i przełóż do miseczki. Dodaj jajko, jogurt naturalny i dokładnie wymieszaj, a następnie dodaj mąkę. Placuszki kładź łyżką na patelnię z rozgrzaną oliwą. Podawaj z serkiem wiejskim.
Przekąska (przed snem): Kanapka z jajkiem i pomidorem
Składniki:
Sposób wykonania:
Jajko ugotuj na twardo. Na kanapkę połóż jajko oraz plastry pomidora. Skrop oliwą i posyp szczypiorkiem.
Bibliografia:
Dietetyk Kliniczny
Absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z tytułem magistra dietetyki. Na co dzień pomaga wielu pacjentom w trwałej zmianie nawyków żywieniowych.
Próbujesz różnych diet odchudzających i masz wrażenie, że żadna dieta nie działa? Popularnym sposobem na szybką utratę masy ciała jest 3-dniowa dieta jajeczna, w różnych wariantach. Dowiedz się, czy dieta jajeczna jest najskuteczniejsza w przypadku odchudzania i jakie są jej konsekwencje dla zdrowia.
Dieta jaglana staje się coraz popularniejsza. Często stosowana jest jako detoks, który ma oczyścić organizm z toksyn. Sięgają po nią także osoby, które pragną zrzucić nadprogramowe kilogramy. Efekty diety jaglanej mogą być korzystne zarówno dla zdrowia, jak i sylwetki.
Głodówki wywołują liczne kontrowersje. Niektórzy uznają je za skuteczną metodę na szybką utratę wagi, ale wpływ na zdrowie bywa kwestionowany. Dieta „głodówka” występuje w różnych wariantach zakładających stosowanie okien żywieniowych, kilkudniowych postów lub menu skrajnie niskokalorycznego. Dowiedz się więcej i przekonaj się, czy warto w ogóle interesować się tym, jakie są efekty głodówki po tygodniu.
Catering dietetyczny WygodnaDieta.pl pozwala nie tylko tracić zbędne kilogramy, ale też jeść smacznie i zdrowo.
